تقسیم بندی زخم ها از نظر پاکیزگی (Cleanliness of Wound)
زخم ها را طبق آلودگی آنها به وسيله باكتری و خطر عفونت به ۴ دسته تقسيم بندی میكنند. مقاله تقسیم بندی زخم ها از نظر پاکیزگی و انواع پانسمان های زخم را دنبال کنید.
زخمهای تميز (Clean Wounds)
زخم هایی كه التهابی در آن ها وجود ندارد. و به مجاری تنفسی، گوارشی، تناسلی يا مجاری غير عفونی ادراری باز نشده است. زخم های تميز را به صورت اوليه می بندند و در صورت لزوم توسط درناژ تخليه میشود. احتمال عفونت زخم تميز مانند جراحی های ترميمی، تعويض دريچه ميترال و بيوپسي سينه در زنان بين ۱ تا ۵ درصد است .
زخم های تميز آلوده (Clean –Contaminated Wouds)
این زخم ها جزء زخمهای جراحی است. كه تحت شرايط كنترل شده.به مجاری تنفسی، گوارشی، تناسلی يا مجاری غير عفونی ادراری سر باز كردهاند. اما آلودگی غيرعادی در آنها وجود ندارد. امكان عفونت در زخم تميز آلوده مانند برداشتن رحم، برداشتن. كل پروستات و برداشتن برونش بين ۳ تا ۱۱ درصد است.
زخم آلوده (Contaminated Wounds)
شامل زخمهای جراحی باز و تازه یا اعمال جراحی همراه با بروز اختلالات عمده در تكنيک استريل يا خروج مقدار قابل توجهی از محتويات روده هاست. برش در محلهای مبتلا به التهاب حاد و بدون عفونت نيز مشمول طبقه بندی آلوده میشود. احتمال عفونت زخمهایی مانند برداشتن آپانديس سوراخ شده، لاپاراتومی (Laparatomy) برای روده سوراخ شده 1 تا 17 درصد است.
زخم های عفونی يا كثيف (Dirty and Infect wounds)
در تقسیم بندی زخم ها این نوع از زخمها، زخمهايی هستند كه بعد از عمل، توسط ارگانيسمهايی كه قبل از عمل در ميدان جراحی وجود داشتهاند، ايجاد میشود. زخمهای تروماتيک كه بافتهای مرده در داخل آن باقی ماندهاند و زخمهايی كه در محلهای مبتلا به عفونت بالينی يا همراه با پارگی احشاء ايجاد شدهاند، جزء زخمهای كثيف يا عفونی هستند . احتمال عفونی شدن زخمهایی مانند انسزيون و درناژ دمل يا آبسه چركی بيش از ۲۷ درصد است.
مراحل اولیه پانسمان زخم باز در تقسیم بندی زخم ها
1) کنترل خونریزی:
برای مهار بهتر خونریزی، لبههای زخم را به هم نزدیک کرده. و با یک گاز استریل یا دستمال تمیز، خونریزی را به وسیله فشار دادن کنترل کنید.
2) تسکین درد
3) ضد عفونی وشستشوی زخم:
مناسب ترین محلول برای شستشو و تمیز کردن زخم، نرمال سالین است. زخم و اطراف آن را حدود ۵ دقیقه شستشو کنید. در صورت کثیف بودن آن، مدت بیشتری را جهت شستشو زخم اختصاص دهید. توجه داشته باشید که زخم را از داخل به خارج شستشو و تمیز کنید. (عکس این کار و حرکت رفت و برگشت پنبه روی زخم موجب میشود که آلودگی اطراف زخم به داخل آن نفوذ کرده و زخم را عفونی کند). از نفوذ بتادین به داخل زخم باز خودداری کنید؛ چرا که ممکن است به دلیل داشتن املاح ید، موجب حساسیت در افراد شود. تمام اجسام خارجی را از داخل ناحیه آسیب دیده خارج کنید.
4) تراشیدن موی اطراف زخم با تیغ توصیه نمیشود.
در نواحی پر مو مثل سر و صورت، کوتاه کردن موی اطراف زخم به وسیله قیچی تا حدی که مو وارد زخم نشود کافی است.
- پس از استریل کامل زخم، یک قطعه گاز استریل روی زخم بگذارید، به طوری که روی زخم و اطراف آن را کاملا بپوشاند. پانسمان را دقیقا روی زخم قرار دهید و هرگز آن را جابهجا نکنید. در صورت جابهجا شدن پانسمان، آن را عوض کنید. حرکت پانسمان میتواند میکروبهای سطح پوست را به سمت زخم هدایت کند.
- در صورتی که خون به پانسمان نفوذ کرد، هرگز پوشش روی زخم را برندارید. برای بند آوردن خونریزی. گاز یا دستمال بیشتری روی پوشش قبلی زخم قرار دهید.
- گاز استریل را در ۴ طرف با چسب روی پوست ثابت و سپس بانداژ کنید.
- در صورتی که زخم عمیق، خونریزی شدید و دو لبه زخم بههم نمیرسند. پس از ویزیت پزشک، بیمار را برای بخیه زدن آماده کنید.
5) گرفتن شرح حال:
در صورتی که بیمار در ۵ ساله اخیر واکسن کزاز تزریق نکرده است، باید آنتی توکسین کزاز به او تزریق گردد.
برای مشاهده و خرید محصولات ترمیم کننده زخم از طریق این لینک اقدام کنید.
عوارض و آثار سوء زخمها
عفونت در تقسیم بندی زخم ها
ورود، رشد و نمو میکروبها در زخم را عفونت گویند. در صورتی که پس از ۴۸ ساعت زخم به طور کامل بهبود نیابد. احتمال میرود که ورود گرد و غبار نسوج مرده و میکروب هایی که در زخم باقی ماندهاند. باعث عفونت شده است. علائم عفونت میتواند شامل حرارت بالا و تب، تورم و قرمزی اطراف زخم، ازدیاد درد و سوزش زخم و در نهایت در زخمهای کثیف یا زخمهای عمیق، عفونت کزاز باشد.
از دست دادن مایعات بدن
آسیب وسیع به نسج نرم، در صورت عدم خونریزی میتواند. به شوک بینجامد و نهایتاً به تخریب سلولی منتهی شود.
آسیب به احشاء داخلی
ضربات (غیر برنده) به سینه، شکم یا لگن میتواند باعث آسیب شدید داخلی (ریهها، شکم، مغز و قلب) شود.
ناتوانی و تغییر شکل محل آسیب دیده
آسیبهای شدید به پوست، عضلات، اعصاب یا رگهای خونی میتواند منجر به تغییر شکل. تشکیل جوشگاه و بافت ناجور کلوئید و ناتوانی شدید در ناحیه آسیب دیده شود
انواع پانسمان زخم
-
پانسمان کلاژن
در انواع پانسمان پانسمان کلاژن را می توان برای زخم های مزمن، زخم های فشاری، زخم محل پیوند، زخم های جراحی، سوختگی ها یا زخم های وسیع استفاده کرد. این پانسمان ها به عنوان داربستی برای تشکیل سلول های جدید عمل می کنند و در ترمیم زخم بسیار مؤثر هستند.
-
هیدروکلوئید
در تقسیم بندی زخم ها پانسمان های هیدروکلوئید را می توان برای سوختگی ها، زخم هایی که ترشحات دارند، زخم های نکروزی، زخم بستر و زخم های وریدی استفاده کرد. این پانسمان ها حالت چسبندگی دارند و نیازی به استفاده از چسب ندارند. آن ها از ماده انعطاف پذیری ساخته شده اند. که باعث می شود. نرم و راحت بوده و حتی برای حساس ترین نوع پوست نیز مناسب باشند.
پانسمان های هیدروکلوئید با ایجاد یک محیط مرطوب به ترمیم زخم های خاصی کمک می کنند. سطح این پانسمان ها با ماده ای پوشانده شده. که حاوی انواع پلی ساکارید ها و پلیمرهای دیگر است. این پلیمرها با جذب آب، ژلی را ایجاد می کنند. که زخم را تمیز نگه می دارد، از عفونت جلوگیری کرده. و به بهبود سریعتر زخم کمک می کند.
پانسمان های هیدروکلوئیدی برای باکتری ها غیر قابل نفوذ هستند، همین امر باعث می شود که در جلوگیری از عفونت بسیار مؤثر باشند. به علاوه، آن ها ماندگاری بالایی داشته، زیست تخریب پذیر بوده و سهل الاستفاده هستند.
-
هیدروژل
از هیدروژل می توان برای طیف وسیعی از زخم ها از جمله زخم هایی که ترشحات کمی دارند، زخم های دردناک، نکروزی یا زخم های فشاری استفاده کرد. هیدروژل همچنین می تواند برای سوختگی های درجه دو و زخم های عفونی استفاده شود.
پانسمان های هیدروژل یکی از پرکاربردترین پانسمان های زخم هستند. می توانند با مرطوب نگه داشتن زخم زمان بهبودی آن را تسریع کنند.
-
آلژینات
در تقسیم بندی زخم ها پانسمان های آلژینات برای محافظت از زخم هایی که زهکشی زیادی دارند، سوختگی ها، زخم های وریدی و زخم های فشاری استفاده می شوند. این پانسمان ها مایع اضافی را جذب کرده و ژلی ایجاد می کنند که به ترمیم سریعتر زخم یا سوختگی کمک می کند. به علاوه، آن ها بعد از استفاده قابل تجزیه هستند.
این پانسمان در انواع پانسمان به دلیل مقدار مایعی که جذب می کنند باید هر دو روز یک بار یا گاهی اوقات سریعتر عوض شوند. اما تعویض بیش از حد آن ها می تواند. باعث خشکی زخم شده.یا منجر به نفوذ باکتری ها به داخل آن شود. بنابراین فقط باید برای زخم های خیس که زهکشی زیادی دارند استفاده شوند. زیرا در غیر این صورت با خشک کردن سریع زخم می توانند مانع بهبودی آن شوند.
-
پانسمان فومی
در انواع پانسمان پانسمان فومی برای زخم هایی با شدت های مختلف و زخم هایی که بوی نامطبوعی دارند به کار می رود. پانسمان های فوم مواد مترشحه از سطح زخم را جذب کرده و با این کار محیط مناسبی برای بهبودی سریع تر زخم ایجاد می کنند.
این پانسمان ها در انواع پانسمان که بخار آب از آن ها عبور می کند زخم را مرطوب نگه داشته. اما از ورود باکتری ها به ناحیه آسیب دیده.جلوگیری می کنند. آن ها اندازه ها و شکل های مختلفی داشته و در دو نوع چسبنده و غیر چسبنده در دسترس هستند.
-
پانسمان شفاف
پانسمان های شفاف برای زمانی مناسب هستند که پزشک می خواهد بر روند بهبود زخم نظارت داشته باشد زیرا این پانسمان ها زخم را با یک لایه شفاف پوشش می دهند. به این ترتیب شناسایی عوارض احتمالی، برای مثال تشخیص عفونت در مراحل ابتدایی، بسیار آسان تر خواهد بود. به همین دلیل، این نوع پانسمان ها اغلب در محل برش جراحی یا سوختگی ها استفاده می شوند.
باکتری ها توانایی عبور از این پانسمان ها را ندارند بنابراین آن ها به تمیز و خشک نگه داشتن زخم کمک می کنند، از عفونت ها جلوگیری کرده و فرایند التیام را تسریع می بخشند. به علاوه، پانسمان های شفاف انعطاف پذیر هستند، در نتیجه نرم و راحت بوده و بیمار را اذیت نمی کنند.
-
پانسمان نخی
در تقسیم بندی زخم ها پانسمان های نخی پرکاربردترین پانسمان ها هستند که اغلب برای محافظت از زخم های باز استفاده می شوند. این پانسمان ها برای آسیب های جزئی مانند خراش، بریدگی یا برای پوست های حساس مناسب هستند.
پانسمان های نخی نیز در اندازه های مختلفی از پانسمان های کوچک برای انگشتان دست تا پانسمان های بزرگتر برای زخم های وسیع بدن در دسترس هستند.
گروه درمانی زخم طب
متشکریم که تا انتهای این مقاله همراه ما بودید. شما همراهان و درمانگران ارزشمند می توانید برای مشاهده تمامی محصولات و تجهیزات پزشکی به روز از فروشگاه اینترنتی زخم طب دیدن فرمایید. همچنین برای دریافت مشاوره رایگان با کارشناسان زخم طب در ارتباط باشید.